ارتش ایران چگونه توانست ماشین جنگی صدام را متوقف کند؟

به گزارش مجله سلو بلاگ، در هفته ها و ماه های نخست جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نیرو های ارتش توانستند مانع از پیشروی ارتش عراق و دستیابی صدام به اهدافش شوند. اگر مقاومت های ارتش در آن روز ها نبود، معلوم نبود سرنوشت جنگ چگونه رقم می خورد.

ارتش ایران چگونه توانست ماشین جنگی صدام را متوقف کند؟

به گزارش ، صدام با تصور اینکه در مدت زمان کوتاهی می تواند به اهداف خود دست پیدا کند، شروعگر یک حمله سراسری علیه ایران شد و مرز های هوایی و زمینی کشورمان را در آخرین روز شهریور ماه سال 1359 مورد تجاوز قرار داد، اما صدام نه تن ها در مدت یک هفته و یک ماه نتوانست به اهداف خود دست یابد، بلکه آرام آرام پیشروی ماشین جنگی اش در مناطق غربی و جنوبی کشورمان کُند و سپس متوقف شد و در ادامه مجبور به اتخاذ مواضع پدافندی شد. در سال دوم جنگ نیز با قدرت دریافت نیرو های ایرانی و انجام سلسله عملیات هایی، نیرو های متجاوزگر ارتش بعث عراق مجبور به خروج از اراضی اشغالی شدند.

ارتش جمهوری اسلامی ایران به طور ویژه در یک سال نخست جنگ نقش مهم و قابل توجهی در توقف ماشین جنگی صدام داشت و اگر کوشش ها و اقدامات ارتش نبود، شاید ارتش عراق می توانست به اهواز برسد و از خوزستان عبور کند.

در این گزارش به بازخوانی اقدامات مهم ارتش در یک سال نخست جنگ پرداخته ایم.

استعداد رزمی ارتش عراق در شروع جنگ تحمیلی، حداقل 23 لشکر با نهایت آمادگی رزمی بود، در حالی که استعداد ارتش ایران کمتر از 10 لشکر بود؛ آن هم در شرایط نامطلوب. ارتش عراق در شروع جنگ از نظر نیرو های زمینی و هوایی در آمادگی عالی به سر می برد و از نظر نیروی دریایی در حد متوسط ارزیابی می شد، اما ارتش ایران در شروع جنگ از نظر نیروی زمینی در پایین ترین سطح آمادگی رزمی قرار داشت، البته شرایط نیروی هوایی متوسط و شرایط نیروی دریایی خوب بود؛ بنابراین ارتش عراق در شروع جنگ از نظر کمیت، دست کم چهار برابر ارتش ایران توان رزمی داشت، از نظر کیفیت نیز ارتش عراق مجهز به سامانه فرماندهی و کنترل منسجم، آموزش خوب و انضباط عالی بود، اما ارتش ایران از نظر کیفیت در سطح پایین تر از متوسط، اما از نظر ایمان و اراده برای دفاع از کشور در سطح عالی قرار داشت، به همین دلیل ارتش در یک سال نخست جنگ توانست دفاع قابل قبولی از سرزمین های کشورمان داشته باشد.

ارتش بعثی عراق در روز 31 شهریور حمله سراسری اش را به خاک ایران اسلامی شروع کرد. پس از انتها موج اول حملات هوایی عراق به پایگاه های هوایی ایران، نیرو های زمینی عراق هم تهاجم به خاک ایران را شروع کردند. عراق از ابتدای جنگ تا 26 آبان 59 توانست شهر های خرمشهر، بستان، سوسنگرد، هویزه، دهلران، قصرشیرین و نفت شهر را تصرف کند، همچنین آنان توانستند تا دیوار های جنوبی شهر اهواز جلو بیایند، آبادان را محاصره نمایند و سپس خود را به دیوار های شهر شوش برسانند و جاده اندیمشک ـ اهواز را زیر آتش بگیرند. البته عراق نتوانست شهر های مهم خوزستان همچون اهواز، آبادان، دزفول و شوش را اشغال کند. در این مدت بیش از 15 هزار کیلومترمربع از خاک کشورمان به اشغال متجاوزان درآمد.

عراقی ها هرچند توانستند چند شهر و بخش هایی از کشورمان را طی دو ماه به تصرف خود درآورند، اما به دلیل مقاومت های نیرو های نظامی و مردمی در دستیابی به اهداف از پیش معین شده ناکام ماندند، از این رو بعضی هم پیمانان منطقه ای صدام بر آن شدند تا با فعال کردن میانجی هایی، آتش بس را در شرایط اشغال بر ایران تحمیل نمایند؛ بنابراین اولین و بزرگترین ضربه ای که ارتش ایران بر دشمن متجاوز وارد کرد، ناکام گذاشتن آنان در دستیابی به اهدافشان بود.

یگان های ارتش که در مناطق مرزی و در خط مقدم جبهه بودند، بلافاصله وارد درگیری با قوای دشمن شدند. لشکر 92 زرهی از موسیان در شمال استان خوزستان تا خرمشهر در جنوب این استان گسترش یافت. گروه رزمی 37 زرهی شیراز هم که در فکه حضور داشت، به مقابله با پیشروی ارتش بعثی در ارتفاعات برقازه و دوسلک پرداخت. لشکر های 21 حمزه، 16 زرهی قزوین و 77 پیاده خراسان و دیگر یگان های زمینی نیز مأموریت یافتند تا به سمت جبهه های جنوب حرکت نمایند.

در این بین نمونه های بسیاری از ایثار و فداکاری ارتشیان دیده شد. یکی از نمونه های مقاومت نیرو های ارتش در برابر تجاوز عراق، حماسه آفرینی تکاوران نیروی دریایی ارتش در دفاع از خرمشهر است. آنان در صبح روز اول مهرماه 1359 از بوشهر با 4 گروهان و 112 خودرو و با استعدادی حدود 600 تکاور به آبادان وارد شدند تا در دفاع از خرمشهر شرکت نمایند. ناخدا صمدی فرمانده این واحد پس از شناسایی منطقه متوجه شد که آرپی جی 7 در مقابل تانک های عراقی کاربرد بیشتری نسبت به سایر سلاح های انفرادی دارد، بنابراین 200 قبضه درخواست کرد و در 7 مهر ماه توانست از منطقه دوم دریایی تحویل بگیرد. او همچنین تعدادی از جوانان داوطلب و بسیار پرانگیزه خرمشهری را آموزش داد و آن ها را بین تکاوران در دفاع از خرمشهر به کار گرفت. آنان نقش مهم و مؤثری در دفاع 34 روزه از خرمشهر ایفا کردند و اگر آنان نبودند، شاید خرمشهر در همان هفته اول به اشغال دشمن بعثی درمی آمد. گردان تکاوران نداجا با تقدیم حدود 76 شهید علاوه بر دفاع از خرمشهر توانست پایگاه دریایی خرمشهر را حفظ کند. خاطرات فرمانده این گردان در کتابی با عنوان تکاوران نیروی دریایی در خرمشهر توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

نمونه دیگر حضور دانشجویان سال های دوم و سوم دانشکده افسری ارتش در جبهه ها بود. آنان در روز سوم جنگ به اهواز رسیدند. تعدادی از آن ها در کوی آریا واقع در منطقه بین آبادان و خرمشهر مستقر شده و از روز سوم مهر در قالب سه گردان به مدافعین خرمشهر پیوستند.

در جریان دفاع از آبادان نیز ارتشیان نقش مهمی داشتند. در روز چهارم آبان که خرمشهر به اشغال ارتش عراق درآمد، گردان 153 از تیپ 2 قوچان در قالب یک گروه رزمی که دارای یک گردان پیاده و یک گروهان تانک و یک آتشبار توپخانه بود به فرماندهی سرهنگ کهتری به وسیله ماهشهر وارد آبادان شد. پس از گذشت مدتی از محاصره آبادان، نیرو های مردمی کنار همین نیرو های ارتشی به نیرو های عراقی در کوی ذوالفقاری حمله کردند و پیروز شدند آنان را به آن سوی بهمن شیر عقب برانند.

نمونه های بسیار دیگری وجود دارد که نشان دهنده ایثار و مقاومت ارتشیان در روز ها و هفته های نخست جنگ تحمیلی است. خاتمه نیز بر اثر مقاومت نیرو های ارتش و سپاه و حماسه آفرینی مردم داوطلب، ارتش عراق زمین گیر شد، البته اگر ایران با آمادگی قبلی وارد جنگ شده بود و با تسلط بیشتری برنامه ریزی می کرد، با نیرو های خود می توانست در همان روز های اول حمله ارتش عراق را دفع کند و اجازه اشغال را به آنان ندهد. اما ارتش ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی دچار یک نوع نابسامانی شده بود و سپاه نیز عمر بسیار کوتاهی داشت. ارتش ایران در حالی با جنگ روبرو شد که دچار گرفتاری ها و مسائل فراوانی بود. ارتش در حال گذار از وابستگی به آمریکا و در شروع راه اتکا به مردم و فرهنگ اسلامی بود.

ارتش در همان یک سال نخست جنگ نشان داد که به مردم، ایران و انقلاب اسلامی وفادار است. او به سرعت خود را بازسازی کرد و به وظیفه دفاع از کشور مشغول شد. امام خمینی (ره) در پیامی که در روز دوم جنگ خطاب به نیرو های مسلح صادر فرمودند، از ارتش پشتیبانی و از زحمات ارتشیان قدردانی کردند. ایشان همچنین تضعیف نیرو های مسلح را عقلاً و شرعاً حرام و یاری به ضدانقلاب عنوان کردند. در چنین شرایطی امام به ارتش هویت دادند و در افزایش روحیه و انگیزه جنگی آن کوشیدند. با توافق امام، بسیاری از افسران و اعضای جداشده از ارتش نیز فراخوان شدند و به خدمت برگشتند.

هر سه نیروی ارتش با ظرفیت های موجود توان خود را بازسازی و اقدامات خود را در برابر ارتش متجاوز بعثی شروع کردند. در آن شرایط آماده ترین بخش قوای مسلح ایران برای واکنش فوری به شروع حمله عراق، نیروی هوایی بود. این نیرو تا حدود زیادی ساختار و سازمان و نظام عملیاتی خود را حفظ نموده بود و بنابراین می توانست سریع تر از نیروی زمینی اقدام کند.

پس از اولین موج حملات هوایی عراق به پایگاه های هوایی و فرودگاه های ایران، نخستین واکنش نیروی هوایی جمهوری اسلامی انجام گرفت. سه ساعت پس از حمله عراقی ها، 4 فروند جنگنده اف ـ 4 از پایگاه ششم هوایی بوشهر برخاستند و به پایگاه های عراق در اطراف بصره و بغداد حمله کردند. دومین گروه پروازی با 4 فروند هواپیمای فانتوم در ساعت حدود 17 از پایگاه سوم شکاری همدان به عراق حمله کردند.

در طلوع آفتاب روز دوم جنگ نیز نیروی هوایی با 140 پرواز انواع جنگنده و با کلمه رمز کمان 99 به پایگاه های هوایی، پادگان های ارتش و تأسیسات نظامی عراق حمله کرد.

در 5 روز اول جنگ تحمیلی، خلبانان نیروی هوایی 911 نوبت پرواز جنگی و پشتیبانی انجام دادند. آن ها تنها در 45 روز اول جنگ، حدود 10 میلیون پوند انواع بمب و راکت را به روی اهداف مورد نظر در داخل خاک عراق فروریختند. بر اثر حملات وسیع هوایی ایران، رژیم بعثی عراق از روز دوم جنگ، قادر به صدور نفت خود از انتهاه های نفتی البکر و الامیه در خلیج فارس نشد. حملات هوایی علیه ستون های زرهی دشمن که در حال پیشروی در خاک ایران بودند و نیز زدن پل های عقبه این واحد ها در تخریب روحیه قوای متجاوز نقش بسزایی داشت. هوانیروز نیز نقش قابل توجهی در جلوگیری از پیشروی ارتش دشمن داشت.

همچنین در ماه های نخست جنگ نیروی دریایی ارتش توانست طی چند عملیات که شگفتی آن عملیات مروارید بود، طومار نیروی دریایی عراق را در هم بپیچد و در ادامه مأمور به حفاظت از کشتی های تجاری و نفتکش ها گردد؛ بنابراین نیرو های سه گانه ارتش جمهوری اسلامی به خلاف تصور صدام که دیگر توانی برای دفاع از مرز های ایران ندارند، به سدی در برابر پیشروی و تجاوز ارتش عراق تبدیل شدند و توانستند آرزوی دشمن برای تسلط بر اروند، جدایی خوزستان و اشغال ایران را به خوابی آشفته تبدیل نمایند.

منبع:تسنیم

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

1com.ir: مجله کامپیوتر: هر چی در مورد تکنولوژی و کامپیوتر بخوای بدونی اینجا هست

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
انتشار: 27 آبان 1400 بروزرسانی: 27 آبان 1400 گردآورنده: sloblag.com شناسه مطلب: 31070

به "ارتش ایران چگونه توانست ماشین جنگی صدام را متوقف کند؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "ارتش ایران چگونه توانست ماشین جنگی صدام را متوقف کند؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید